01 Ιανουαρίου - 31 Δεκεμβρίου 2019

Λία Λαπίθη, η μοναδική ειλικρίνεια της καλλιτεχνικής πρακτικής της ως μια προσωπική συνθήκη αποσόβησης του κακού

Ευαγόρια Δαπόλα, Ιστορικός Τέχνης και Επιμελήτρια Εκθέσεων

Η Λία Λαπίθη μια από τις πιο σημαντικές μορφές της σύγχρονης εικαστικής τέχνης της Κύπρου, ανέκαθεν είχε το μικρόβιο της μόρφωσης. Έχει αποκτήσει διπλό πτυχιακό τίτλο από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στις Η.Π.Α σε Τέχνες αλλά και Περιβαλλοντικές σπουδές, μάστερ στην φιλοσοφία από το Πανεπιστήμιο  του Λάνκαστερ, πτυχιακό δίπλωμα Αρχιτεκτονικής από το Πανεπιστήμιο του Κέντ στο Canterbury  και μεταπυχιακό τίτλο στην Εκπαίδευση  από το Πανεπιστήμιο της Ουαλίας. Το έργο της είναι εξαιρετικά εύφορο και πολύπλευρο και έχει δημιουργήσει με όλα τα εικαστικά μέσα. Έβαλε τις βάσεις της καλλιτεχνικής της παραγωγής μέσα από ένα πλούσιο παρελθόν στην αφαιρετική-αναπαραστατική ζωγραφική, με χαρακτηριστικά έναν αναγνωρίσιμο προσωπικό εξπρεσιονισμό, που οδηγεί στη διάλυση της αντικειμενικής όρασης μέσα από την έκφραση του ατομικού ψυχισμού. Οι πίνακές της αν και λιγότερο γνωστοί από τις εγκαταστάσεις, γλυπτά και βιντεό της κρύβουν μέσα τους τα θεμέλια για την δημιουργία της μοναδικής εικαστικής της γλώσσας. Ακολούθησε ένα άκρως δυναμικό παρόν, με άπλετες εμφανίσεις σε εκθέσεις στο Εξωτερικό αλλά και Κύπρο, με εγκαταστάσεις και βίντεο.

Έμεινε πιστή στο εικαστικό της παρελθόν και το πάντρεψε με το παρόν εφαρμόζοντας παράλληλα το ζωγραφικό στοιχείο με την εγκατάσταση, οριακά, και την κινηματογραφημένη εικόνα. Mε το πέρασμα του χρόνου η Λαπίθη γίνεται συνεχώς εννοιακότερη, οξυδερκέστερη, αδέκαστη, με φλέγμα και ύφος εκούσια ακατέργαστο που δεν υποκρύπτει τίποτα από το φως. Τολμά και δίνει φωνή στο απαύγασμα των πολιτικο-ιδεολογικών της επαγωγών που είναι ζυμωμένες με φεμινιστικές και απελευθερωμένες ιδέες,  μακριά από μια τέχνη αχρείαστα περίπλοκη και εξεζητημένη, περισπούδαστη και γεμάτη ανερμήνευτα νοήματα.

Ως μια απολίτικος πολιτικός δημιουργός που έχει ως αφετηρία της μια διαδικασία αφαίρεσης διαφαίνεται στο καλλιτεχνικό λεξικό της οι αναγωγές από το επιμέρους στο καθολικό. Η σειρά από πίνακές «Τα μήλα των εσπεριδοειδών» και το έργο «Σπιτάκι» του 1998, από τη συλλογή του Πολιτιστικού, φανερώνουν τις μοναδικές τεχνικές ικανότητες της, μαχαιρώνοντας με εξπρεσιονισμό τον καμβά, παρουσιάζοντας φαινομενικά οικείες οικιακές σκηνές όμως δείχνοντας αλληγορικά τον αγώνα  των γυναικών με αυτές τις προκαταλήψεις της πατριαρχικής κοινωνίας που βίωνε στο ξεκίνημα της καριέρα της. Εκφράζει προσωπικά συναισθήματα ανεπάρκειας και άμυνας μιας γνήσιας γυναίκας εικαστικού που πολλές φορές προδομένη από μια συντηρητική μικρό-κοινωνία, ασκούσε κριτική και αυτοκριτική στο θέμα και τον εαυτό της. Αμυντικοί και οι μακρόστενοι πίνακες, πιάνουν λιγοστό τόπο γεμάτοι με ασφυχτικά στριμωγμένες πινελιές σε έντονα χρώματα μέσα στο μακρόστενα ψηλά τελάρα φανερώνοντας έτσι την αντιστοιχία της σχέσης του έργου τέχνης (αντικειμένου) με το δημιουργό (υποκείμενο).  Η διαλεκτική που αναπτύσσεται ανάμεσά τους έχει αφορά το σημείο θέασης, με άλλα λόγια τη θέση του δημιουργού έναντι στο αντικείμενο, και αφετέρου με την εικαστικο-βιωματική διάσταση του.

Το έργο ανήκει στη Συλλογή Κυπριακής Τέχνης του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τράπεζας Κύπρου.